14 januari 2021
Op donderdag 4 februari vindt de 15e NMo NU bijeenkomst plaats met als onderwerp ‘Duik in je cijfers: Weer- en wendbaar door de crisis’. Hieronder vindt u de uitnodiging, aanmelden kan via info@nationalemonumentenorganisatie.nl.
22 december 2020
Het maakt niet uit hoe ver je van elkaar staat
Er is altijd een manier om samen te schitteren.
Vrolijk Kerstfeest en een Monumentaal 2021,
Nationale Monumentenorganisatie.
Hoeveel monumenten in de sneeuw herken jij op deze kaart?
5 november 2020
Op donderdag 12 november vindt de 14e NMo NU bijeenkomst plaats met als onderwerp ‘Flexibel ondernemen in coronatijd’. Hieronder vindt u de uitnodiging, aanmelden kan via info@nationalemonumentenorganisatie.nl
7 mei 2020
Marlo Reeders nieuwe directeur Nationale Monumentenorganisatie (NMo)
Amersfoort, 6 mei 2020 – Het bestuur van de Nationale Monumentenorganisatie (NMo) heeft per 1 april Marlo Reeders benoemd tot directeur. Reeders is sinds 2018 directeur van Stichting Nederland Monumentenland (NML) en zal beide functies combineren.
Verbindend ondernemer
Met deze benoeming heeft het bestuur van NMo gekozen voor een verbindend ondernemer met een breed netwerk. Reeders (51) heeft in het verleden de Grote Kerk Naarden getransformeerd tot een sterk merk met een goedlopende exploitatie. Voor Nederland Monumentenland werkt zij aan het verbinden en optimaliseren van de merken BankGiro Loterij Open Monumentendag, de Erfgoedstem en het Nationaal Monumentencongres. Reeders volgt jhr. Robert Quarles van Ufford op, die eind vorig jaar werd benoemd tot secretaris-generaal van de Organization of World Heritage Cities (OWHC).
Synergie
De besturen van de NMo en NML zijn beide groot voorstander van synergie binnen de monumentensector en verwachten dat de dubbele functie voor Reeders hieraan zal bijdragen.
Over de Nationale Monumentenorganisatie (NMo)
De Nationale Monumentenorganisatie is een vereniging van professionele monumenten bezittende en exploiterende organisaties die onderling samenwerken, kennis en deskundigheid omtrent monumentenzorg delen en zich inzetten voor een sterke monumentensector. In 2016 verwierf de NMo een vooraanstaande monumenten-portefeuille van het Rijk, die sindsdien ondergebracht is in Stichting Monumenten Bezit. In 2019 werd daar de Oostkerk in Middelburg aan toegevoegd.
De vereniging telt momenteel zestien leden, waaronder Vereniging Hendrick de Keyser, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Stadsherstel Utrecht, BOEi en Vrienden van de Geldersche Kasteelen.
Strategische hoofdlijnen van de NMo zijn onder meer dienstverlening, kennisuitwisseling en publieksbereik. In dat kader heeft de NMo het online Nationaal Monumenten Platform (een platform voor vraag en aanbod) ontwikkeld.
NMo is de organisator van kennis- en expertisebijeenkomsten voor allen die zich inzetten voor het behoud van monumenten. Hiermee is er complementariteit met de activiteiten van Nederland Monumentenland. www.nationalemonumentenorganisatie.nl
Over Stichting Nederland Monumentenland (NML)
Nederland Monumentenland wil monumenten verbinden met het dagelijks leven van elke Nederlander om zo het draagvlak voor het behoud van monumenten te vergroten. Door ontmoetingen tussen eigenaren, erfgoedprofessionals, publiek en monumenten te faciliteren, worden de monumenten beleefd, opnieuw gewaardeerd en gekoesterd.
Stichting Nederland Monumentenland organiseert de volgende activiteiten: BankGiro Loterij Open Monumentendag (beleving van monumenten door het grote publiek), Nationaal Monumentencongres (congres voor professionals/beleidsmakers) en De Erfgoedstem (digitale nieuwsbrief over erfgoed en archeologie). www.nederlandmonumentenland.nl
Informatie en beeldmateriaal
info@nationalemonumentenorganisatie.nl
Contactpersonen
Anton Valk, voorzitter bestuur NMo
Roland van Schelven, voorzitter bestuur NML
Marlo Reeders, directeur
Foto van Marlo Reeders, gemaakt door Mabel Cohen Stuart, gebruiksrechtenvrij
3 februari 2020
In verband met de ontwikkelingen van het Corona-virus zal het symposium ‘Veiligheid op forten en vestingwerken’ GEEN doorgang vinden op 31 maart. Zodra dat mogelijk is wordt een nieuwe datum gepland.
Het is ons een genoegen u uit te nodigen voor het symposium Veiligheid op Forten en Vestingwerken op 31 maart aanstaande. Deze bijeenkomst is een initiatief van Debie&Verkuijl en wordt mede georganiseerd door Liniebreed Ondernemen, Monumentenbezit en de Nationale Monumentenorganisatie.
Het symposium zal plaatsvinden op dinsdag 31 maart aanstaande van 13:00 – 18:00 uur bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, Amersfoort.
Het onderwerp is: “Veiligheid op Forten en Vestingwerken”.
Een zestal sprekers zal hun kennis en ervaringen op dit onderwerp in een afwisselend middagprogramma met u delen.
Hier vindt u de aankondiging voor deze bijeenkomst met de toelichting op het programma en alle relevante (praktische) gegevens.
U bent van harte welkom op deze bijeenkomst. De kosten bedragen €25 per persoon.
Graag ontvangen wij uw aanmelding. Aanmelden kan op dit formulier.
16 december 2019
Vrijdag 8 november 2019, Het Dordrechts Museum
Het lijkt zo eenvoudig. Je drukt op een schakelaar en je hebt licht om te zien, te werken of te lezen. Maar goede verlichting is maatwerk. Daarom organiseerden de Nationale Monumentenorganisatie (NMo) en Stichting Het Nederlandse Interieur (SHNI) op 8 november in het Dordrechts Museum een studiedag over het verlichten van historische in- en exterieurs, die door ruim negentig deskundigen werd bijgewoond.
Naast eigentijdse toepassingen als ledlampen werd tijdens de studiedag ook stilgestaan bij hoe het vroeger was. Keynote speaker Lisa White, tot haar pensionering adviseur van het National Trust dat in het Verenigd Koninkrijk talloze monumenten beheert, ging uitgebreid in op hulpmiddelen als spiegels en reflecterende verfkleuren die in vorige eeuwen zijn gebruikt om in het donker beter te kunnen zien. ‘Onze voorouders hadden het niet gemakkelijk. Zij moesten het doen met kaarslicht en het licht dat het haardvuur gaf’, vertelde zij. ‘Kleding had niet voor niets weerkaatsende versiering. En dat gouden randje op het kop en schoteltje… Gewoon een hulpmiddel om het in het donker beter te kunnen zien’.
De tweede inleider was Rob van Beek, restauratiearchitect bij de sectie Monumenten en Kunst van het Rijksvastgoedbedrijf. ‘De diversiteit aan monumenten die het Rijksvastgoedbedrijf beheert, vraagt om specifieke kennis’, hield hij zijn toehoorders voor. ‘En om innovatieve en duurzame toepassingen, ook bij verlichting. Zo gebruikt het RVB in kroonluchters een speciaal ontwikkeld ledlampje’.
Van Beek geldt als een vooraanstaand deskundige in Europa als het gaat om het aanlichten van monumentale ruimten of historische objecten. Zo ontwierp hij samen met externe partijen het recent gerealiseerde lichtplan voor het praalgraf van Willem van Oranje in de Nieuwe Kerk in Delft. ‘Licht heeft grote invloed op hoe je een ruimte beleeft’, stelde hij. ‘In een museale woning moet het licht bijdragen aan de tijdsperiode die de bezoeker wordt geacht te ervaren. Maar de monumentale ruimten die het RVB beheert, bijvoorbeeld paleizen, ministeries of rechtbanken, hebben ook een werkfunctie. Daar vraagt verlichting om slimme, andere oplossingen’.
‘In een historische kroonluchter wil je lampjes gebruiken die de lichtsterkte en kleurtemperatuur van kaarsen hebben’, vervolgde Van Beek. ‘Maar wil je goed kunnen lezen, dan zou je in zo’n kroonluchter 50 gloeilampen moeten draaien. Je moet dus zoeken naar aanvullende alternatieven. Bijvoorbeeld ledstrips of -spotjes die, onopvallend geplaatst, zorgen voor voldoende licht’.
‘Om de kleurtemperatuur van echt kaarslicht in monumentale ruimten te krijgen, heeft het RVB samen met het bedrijfsleven een speciaal LED-lampje ontwikkeld’, vertelde Van Beek. ‘Dit wordt sinds het verbod op de gloeilamp toegepast. Deze ontwikkeling is overigens in Europa niet onopgemerkt gebleven. Ook in paleizen in Potsdam en Lissabon wordt het lampje inmiddels gebruikt.’
Spreker Hans Kattemölle van het bedrijf New Urban View ging in op het verlichten van het exterieur van monumenten. ‘Het aanlichten van monumenten kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verhogen van de beleving,’ begon Hans zijn lezing. Met een reeks voorbeelden uit Amersfoort, Amsterdam en Middelburg toonde hij zijn visie op een lichtontwerp voor historische gebouwen. Ook ging hij in op de financiële haalbaarheid van dergelijke projecten.
Na een zeer goed verzorgde lunch werd het programma vervolgd met drie lezingen die ingingen op verschillende concepten voor verlichting van historische huizen. Ida Stamhuis van de Menkemaborg nam het publiek mee in de verlichtingsgeschiedenis van deze achttiende-eeuwse buitenplaats. ‘Dit soort zaken documenteer je niet,’ vertelde zij. Toch kon zij laten zien hoe de Menkemaborg in het verleden met verlichting omging. Waar voorheen halogeen spotjes in de ruimte werden geplaatst om museale objecten uit te lichten, kent dit historische huis nu een uitgekiend verlichtingsplan met ledspots. Deze hedendaagse verlichtingsbronnen zijn voor de bezoeker onzichtbaar weggewerkt. Eén maal per drie jaar krijgen bezoekers de kans om het huis verlicht te zien door historische lichtbronnen, op de Kaarslichtavond.
Wyke Sybesma van Huis Van Gijn vertelde hoe zij gedurende de afgelopen vijf jaar het historisch lichtconcept in dit negentiende-eeuwse huis hebben hersteld. ‘Het is altijd weer kiezen of je objecten mooi wilt uitlichten of dat je de situatie van rond 1900 zo dicht mogelijk wilt benaderen.’ Huis Van Gijn koos voor het laatste en Wyke toonde ook met welke praktische zaken men als conservator dan te maken krijgt. ‘Het belangrijkste is nog wel om de verwachting van de bezoeker bij binnenkomst bij te stellen,’ betoogde Sybesma. Het gaat dus ook voor een deel om de educatie omtrent licht.
De laatste lezing van de dag werd gegeven door Valentijn Carbo van Vereniging Hendrick de Keyser. Als men zoveel bezit uit zoveel verschillende periodes heeft, kan er bijna geen sprake zijn van één allesomvattend lichtconcept, zei Carbo. Per categorie huizen wordt dan ook steeds gezocht naar het meest passende lichtbeeld. Bij jongere huizen, zoals de twintigste-eeuwse huizen van Gerrit Rietveld en Sybold van Ravensteyn, worden er dus andere keuzes gemaakt dan bij oudere huizen. ‘Bij het plaatsen van gekleurde spots trekken we een lijn,’ vertelde Carbo terwijl hij beelden toonde van een evenement op één van hun verhuurlocaties. In andere huizen, zoals in de Monument en Bed-locaties, wordt dan weer gezocht naar een evenwicht tussen historisch wonen met moderne luxe. Dat levert bijzondere combinaties op, zoals een hedendaagse design lamp in het historische interieur van Huis Bonck in Hoorn.
Tijdens de discussie passeerde veel licht-gerelateerde onderwerpen de revue. Vragen waar zoal op werd ingegaan waren: Moet je oude kroonluchters nu wel of niet willen elektrificeren? Hoe kijken verzekeraars naar het veranderen van de verlichting en wat zien zij als risico’s? Wat kunnen kleur- en interieurspecialisten van deze dag meenemen in hun onderzoeks- en adviespraktijk? De dag werd besloten met de vertoning van de film Das Licht des Königs – met dank aan Käthe Klappenbach van Stiftung Preußische Schlösser und Gärten – en een bezoek aan Huis Van Gijn. Voor de borrel werd het gezelschap ontvangen in Het Dordts Patriciërshuis. Aan het einde van de dag kregen de deelnemers – met dank aan de leverancier QoQ Light – het “RVB-ledlampje” mee. ‘Ik ga het gelijk uittesten!’, riep een van hen de organisatie bij het afscheid toe.
De Nationale Monumentenorganisatie en Stichting Het Nederlandse Interieur zijn de sponsoren zeer dankbaar. Zonder de bijdragen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Provincie Zuid-Holland, Gemeente Dordrecht en Het Dordts Patriciërshuis was het niet mogelijk geweest deze dag te organiseren.
Dit verslag is tot stand gekomen in samenwerking met Jos Jochemsen (Rijksvastgoedbedrijf).
21 oktober 2019
Monumenten in het Licht
Een studiedag over het verlichten van historisch in- en exterieurs georganiseerd door NMo en SHNI
8 november 2019 te Dordrecht
De Nationale Monumentenorganisatie en Stichting Het Nederlandse Interieur nodigen u uit voor de studiedag ‘Monumenten in het Licht. Hoe verlicht je historische in- en exterieurs?’ die zij samen organiseren op vrijdag 8 november a.s. in Dordrecht.
Tijdens de studiedag zullen gerenommeerde sprekers ingaan op diverse onderwerpen die samenhangen met het verlichten van monumenten. Keynote speaker is Lisa White. Zij is meubel- en interieurhistorica, voormalig voorzitter van de National Trust Arts Advisory Panel en voormalig directeur van de Attingham Summer School for the study of Historic Houses and Collections. Er is veel geschreven over historische interieurs en hun meubilering, maar zelden is dit geïnterpreteerd in relatie tot kunstmatige verlichting. In haar lezing geeft Lisa White daarom een overzicht van historische verlichting en de impact daarvan op het huisinterieur en de inventaris. Hoe kwam kunstmatige verlichting tot stand en hoe beïnvloedde dat het gebruik en activiteiten in huis?
De andere sprekers zullen vervolgens elk vanuit hun eigen praktijk ingaan op de dilemma’s, uitdagingen en eindresultaten van het opstellen en uitvoeren van lichtplannen voor monumentale bouwwerken en historische interieurs. Geïnspireerd door de lezingen gaan we vervolgens met elkaar in gesprek over dit thema. Na de discussie heeft u de gelegenheid om de film ‘Das Licht des Königs’ te zien en Huis Van Gijn te bezoeken. We sluiten de dag af met een borrel in Het Dordts Patriciërshuis.
In verband met de capaciteit van het Dordrechts Museum en Huis Van Gijn is het maximum aantal deelnemers vastgesteld op 90, waarvan 45 plaatsen zijn gereserveerd voor NMo. Wees er dus snel bij!
Datum
8 november 2019, 10:00-18:00 uur, inloop vanaf 09:30 uur
Locaties
Dordrechts Museum, Museumstraat 40, 3311 XP Dordrecht
Huis Van Gijn, Nieuwe Haven 29-30, 3311 AP Dordrecht
Het Dordts Patriciërshuis, Wolwevershaven 9, 3311 AV Dordrecht
De drie locaties bevinden zich op 5-10 minuten lopen van elkaar.
Aanmelden via
info@nationalemonumentenorganisatie.nl
Programma
09.30-10:00 Inloop met koffie en thee
10.00-10:15 Welkom door Annette de Vries, hoofd Collecties Dordrechts Museum
Opening door dagvoorzitter Charlotte van Emstede
10:15-11:15 Lisa White, National Trust Arts Advisory Panel en Attingham Summer School
11:15-11:45 Rob van Beek, Rijksvastgoedbedrijf
11:45-12:15 Hans Kattemölle, New Urban View
12:15-12:30 Afsluiting van het ochtendprogramma door de dagvoorzitter
12:30-13:30 Lunch
13:30-13:45 Opening van het middagprogramma door de dagvoorzitter
13:45-14.15 Ida Stamhuis, Menkemaborg
14:15-14:45 Wyke Sybesma, Huis Van Gijn
14:45-15:15 Valentijn Carbo, Vereniging Hendrick de Keyser
15:15-16:00 Discussie en afsluiting
16:00-17:00 Vertoning film ‘Das Licht des Königs’ en bezoek Huis Van Gijn
17:00-18:00 Borrel in Het Dordts Patriciërshuis
18.00 Einde
Bereikbaarheid en parkeren
Het Dordrechts Museum geeft uitrijkaarten voor parkeergarage P1 uit à €14,00 per stuk. Volg de ANWB borden richting Centrum en vervolgens P1 Parking. Het museum bevindt zich op 2 minuten (200 meter) lopen. De P1 Parking is 24 uur per dag geopend. Graag vernemen of u hier gebruik van wenst te maken.
Museumkaart
Heeft u een Museumkaart? Neem deze alstublieft mee en laat de musea uw bezoek registreren.
No show
Deelname aan de studiedag is kosteloos, maar niet vrijblijvend. Voor no-show zonder afmelding uiterlijk 24 uur van tevoren worden de kosten voor lunch en borrel á €30,- in rekening gebracht.
Deze dag is mede mogelijk gemaakt door Provincie Zuid-Holland, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Dordrechts Museum en Het Dordts Patriciërshuis.
26 augustus 2019
Vacature per 1-10-2019 voor 36 uur in de week
De directeur van de NMo is in de eerste plaats een boegbeeld in de culturele sector, een netwerker en een verbinder. Samenwerking is de basis waarop de NMo is gebouwd. Hij of zij moet in staat zijn de belangen van de aangesloten lid-organisaties samen te brengen, hier beleid op te maken en dit uit te voeren. Bestuurlijke sensitiviteit is van groot belang. De directeur is de schakel tussen het bestuur van de vereniging, de uitvoerende stichting en de medewerkers, leden en partners van de vereniging.
Hij/zij heeft inhoudelijke kennis van de culturele sector en functioneert op academisch denk- en werkniveau. Kennis van gebouwd erfgoed en groen erfgoed strekt tot aanbeveling. Kandidaten die niet uit monumentenorganisaties afkomstig zijn, worden nadrukkelijk geadviseerd te solliciteren. Hij/zij beschikt over strategisch inzicht, communicatieve en diplomatieke vaardigheden en is bekend met de wegen naar politiek en overheid.
De directeur beschikt over een analytische en ondernemende geest en is aantoonbaar bekend met ondernemerschap in de cultuursector. Hij/zij kent de wegen naar financiële middelen (fondsen, etc.) en is thuis in de wereld van vermogensbeheer en de financiële sector.
De directeur beschikt over commerciële kwaliteiten. Dit is belangrijk omdat de vereniging in belangrijke mate afhankelijk is van eigen verdienmodellen. De directeur is in staat om kansen voor het ontwikkelen van verdienmodellen in het veld te signaleren en daadwerkelijk uit te werken en te implementeren.
De directeur is ambtshalve tevens voorzitter van de Raad van Toezicht van de Stichting Monumenten Bezit (SMB). Hij oefent samen met twee andere leden van de Raad het toezicht uit op deze stichting waarin de door de NMo verworven monumenten zijn ondergebracht en worden beheerd.
Gezien de schaal van de organisatie met een klein team, is het belangrijk dat er een optimale aansluiting is bij het team dat bestaat uit twee vaste medewerkers, drie projectmedewerkers en een aantal vrijwilligers/adviseurs. Directeur en team moeten volledig op elkaar zijn ingespeeld. Dit is nodig om met een kleine organisatie veel werk te verzetten. De fase waarin de NMo zich bevindt vraagt om iemand die in staat is om samen met het team de sedert 2013 opgebouwde organisatie verder uit te bouwen en duurzaam te verankeren in de culturele sector.
Salariëring vindt plaats conform beloningsvoorschriften voor CBF Goede Doelen.
U kunt uw belangstelling voor deze vacature kenbaar maken door vóór dinsdag 10 september 2019 een brief te zenden aan: secretariaat NMo t.a.v. mevrouw E. de Kruijff, Daam Fockemalaan 22, 3818 KG Amersfoort.
NMo directeur Robert Quarles van Ufford is tijdens de general assembly van de Organisation of World Heritage Cities (OWHC) in Krakau verkozen tot de nieuwe secretaris generaal van de OWHC. De heer Quarles volgt de huidige Canadese secretaris generaal Denis Ricard op.
18 juni 2019
Wat betekent de overgang naar een duurzaam energiesysteem voor het Nederlandse (wereld)erfgoed?Stichting Werelderfgoed Nederland en Nationale Monumentenorganisatie
Samen met Stichting Werelderfgoed Nederland organiseerde de Nationale Monumentenorganisatie op 6 juni 2019 een bijeenkomst over Energietransitie en (wereld)erfgoed. Deze bijeenkomst stond in het teken van de vraag wat de overgang naar een duurzaam energiesysteem voor het Nederlandse (wereld)erfgoed betekent.
De middag startte met een interview met Nanette van Goor van Stichting Werelderfgoed Nederland en Erik Luijendijk van de Nationale Monumentenorganisatie. Op de vraag van dagvoorzitter Charlotte van Emstede waarom het voor beide organisaties belangrijk was om een middag over dit thema te organiseren, antwoordden zij dat zij zich terdege bewust zijn van het feit dat zij als nationale koepelorganisaties een belangrijke voorbeeldfunctie vervullen. “Dat is voor ons een extra impuls om zo’n thema zelf aan de orde te stellen en hierin samen op te trekken.”
Welke meningen en oordelen leefden eigenlijk onder de 70 deelnemers aan de bijeenkomst? Middels het voorleggen van drie stellingen werd duidelijk dat lang niet iedereen het erover eens was dat erfgoed moet worden ontheven van het treffen van energiemaatregelen. “Het is een belangrijke opgave waarin we juist samen moeten optrekken’, was de mening van een tegenstander. Terwijl een voorstander -betrokken bij het werelderfgoed Rietveld Schröderhuis in Utrecht- juist van mening was dat sommige monumenten wel moesten kunnen worden vrijgesteld.
Eerste spreker van de dag was Ana Pereira Roders, hoogleraar Heritage & Values aan de TU Delft. In haar presentatie nam Ana het publiek mee in het onderzoek dat zij en haar team doen op het gebied van werelderfgoed. Zeer duidelijk liet zij zien wat voor waarden diverse betrokkenen aan erfgoed toekennen, hoe je dit in beeld kunt krijgen en hoe belangrijk het is om dit als basis voor toekomstscenario’s te nemen. Monumenten zijn de uitzondering op de regel, benadrukte Ana, en vergen daarom een bijzondere denkwijze als het aankomt op duurzaam herontwikkelen. Ontluisterend voor het publiek was Ana’s boodschap dat Nederland lang niet het braafste jongetje in de klas is: op de ranglijst van landen die hernieuwbare energiebronnen gebruiken staat Nederland bijna onderaan.
De tweede presentatie was van de hand van Froukje van de Klundert van het bureau Posad Maxwan. Samen met Generation Energy en Land-ID deed zij onderzoek naar de mogelijkheden van het plaatsen van duurzame energiebronnen in de gebieden van de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Met een overzichtelijke vergelijking van de hoeveelheid energie die verschillende duurzame en minder duurzame bronnen leveren, werd meteen duidelijk dat hernieuwbare energiebronnen ruimte vergen. De impact op ons cultuurlandschap zal dus enorm zijn. Het is de zoektocht waar je dit soort bronnen en in welke hoeveelheid kunt plaatsen. Om dat te achterhalen, toonde Froukje, werden eerst de kernkwaliteiten van de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie geïdentificeerd. Daarbij was het van belang om te bepalen in welke aspecten precies de outstanding universal value van deze twee werelderfgoed sites schuilt. Op basis daarvan zijn ontwerpregels geformuleerd, die zijn getest op verschillende voorbeeldlocaties.
Marieke van Zanten en Ingrid Nij Bijvank van Herel van Het Oversticht namen het publiek mee in de werk- en denkwijze van Het Oversticht. “Energie is van alle tijden, en weerstand ook”, werd duidelijk. Met een historisch overzicht van energielandschappen maakte de spreeksters duidelijk dat de weerstand tegen de energietransitie vooral ligt in het feit dat de energieproductie weer zeer zichtbaar wordt, zoals in het verleden eigenlijk ook de houtkap en veenontginning. Juist omdat monumenten vragen om kwaliteit -en dus innovatie op het vlak van energiemaatregelen- moeten we deze categorie niet ontzien, bepleitten Marieke en Ingrid. De nieuwe energielandschappen hebben de potentie om het erfgoed van de toekomst te worden. Wat de kracht van cultuurhistorie in energievraagstukken is, werd vervolgens duidelijk in de diverse voorbeeldprojecten van Het Oversticht.
Het inhoudelijke deel van de middag werd afgesloten met een plenaire discussie. Vragen uit de zaal waarover het panel zich boog, waren: “Welke rol zouden gemeentes in deze ontwikkeling moeten spelen: de regie over de energieopwekking (terug)nemen of dit aan de markt overlaten?”, “Wat sorteert effect: grootschalige ingrepen of juist kleine aanpassingen aan het erfgoed”, en ““Wat voor financiële prikkels vanuit de overheid zouden het gewenste effect hebben?” De afsluitende borrel bood volop gelegenheid om nog eens door te praten over het thema en om nieuwe contacten te leggen met collega’s vanuit het hele land.
De sprekers zijn zo genereus geweest om hun presentaties ter beschikking te stellen.
2 mei 2019
In september 2019 gaat de tweede editie van de Training Effectief Monumentenbeheer van de Nationale Monumentenorganisatie (NMo) van start. Belangstellenden kunnen zich via deze link aanmelden voor de training.
Om tot een effectief en kwalitatief hoogwaardig, maar zeker ook innovatief beheer van monumenten te komen, is naast kennis van techniek, processen en wet- en regelgeving een gevoel van ‘goed vakmanschap’ nodig. Hoe maak ik, met alle informatie die voorhanden is en met alle partijen die betrokken zijn, nu de juiste keuzes? Wat zijn stappen om tot die keuzes te komen? En hoe kan ik dat doen zonder voor alles extern advies in te huren? In een tijd waarin de Rijksoverheid meer verantwoordelijkheden aan private partijen over laat, is het voor monumentenorganisaties belangrijk om een eigen stijl in en visie op monumentenbeheer te ontwikkelen.
Tijdens de training zal de NMo een kijkje in hun eigen keuken geven. Dit wordt gedaan aan de hand van het beheer van één van de 29 monumenten die door het Rijk aan de NMo zijn overgedragen. Ook zullen we op bezoek gaan bij meerdere locaties van leden van de NMo, waarbij we zullen ingaan op speciale thema’s in relatie tot monumentenbeheer.
Om u op weg te helpen die eigen stijl en visie (verder) te ontwikkelen, heeft de NMo de training Effectief Monumentenbeheer opgezet. Effectief Monumentenbeheer is een interactieve training, waarbij lezingen door experts, discussie, inhoudelijke intervisie met mede-trainees, en locatiebezoek elkaar afwisselen. Deelnemers brengen zelf een casus in, waaraan gedurende de gehele training wordt gewerkt en die op interactieve wijze wordt behandeld, zowel door de trainer(s) als ook door de mede-trainees. Op die manier verwerven trainees inzicht in de uitdagingen van monumentenbeheer, krijgen zij praktische adviezen en handvatten mee om die uitdagingen aan te gaan en verlaten zij de training met een concreet resultaat.
Dag 1 | 3 september | Effectief monumentenbeheer – wat, waartoe en hoe
Dag 2 | 8 oktober | Samenwerken met stakeholders en burgers
Dag 3 | 29 oktober | Duurzaamheid en energietransitie
Dag 4 | 19 november | Visieontwikkeling op exploitatie en beheer
Dag 5 | 10 december | Eindpresentaties, certificaatuitreiking en feestelijke borrel
Deze training is bedoeld voor projectleiders en beleidsmedewerkers op het gebied van monumentenbeheer die werkzaam zijn bij (erfgoed)organisaties die monumenten bezitten en/of beheren.
NMo-leden: € 950,- (excl. 21% btw) per persoon
Niet-leden: € 1.375,- (excl. 21% btw) per persoon
De periode van aanmelding loopt van 1 t/m 31 mei 2019.
Voor aanmelden klik hier. Via deze link vindt u de brochure over de Training Effectief Monumentenbeheer. Mocht u hier nog vragen over hebben neem dan contact op via 0337600264.
11 februari 2019
Ook in 2019 gaat de NMo door met het organiseren van de inmiddels welbekende NMo NU bijeenkomsten. In vier middagen worden verschillende actuele onderwerpen uit de erfgoedzorg behandeld. Daarnaast is er volop gelegenheid tot netwerken en het uitwisselen van ervaringen.
De eerste bijeenkomst van dit jaar vond plaats op donderdag 7 februari. De NMo mocht de deelnemers –60 in totaal– deze keer ontvangen in de kerkzaal van De Wittenberg, de voormalige Evangelisch-Luthers Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis Amsterdam. Een passende locatie voor een NMo NU bijeenkomst waarin we ingingen op het thema ‘Kerkenvisies: een impuls voor de toekomst van monumentale kerkgebouwen in Nederland’.
Frank Strolenberg, programmaleider Toekomst Religieus Erfgoed, was de eerste spreker. Vanuit het perspectief van de rijksoverheid vertelde hij over het hoe, wat en waartoe van het instrument kerkenvisie. Hij startte zijn presentatie met een live enquête. Door de deelnemers tien vragen te laten beantwoorden, kon de spreker het publiek een leerzame spiegel voorhouden over hun idee van de betekenis van kerkgebouwen, en van knelpunten en succesfactoren van een kerkenvisie. Na deze interactieve start, vertelde Strolenberg meer over de noodzaak tot het begeleiden van verandering van kerkgebouwen. Van de in totaal ruim 6.500 gebedshuizen zal in de komende jaren naar verwachting 30-80% zijn religieuze functie verliezen. Hoewel ook deze trend van verandering een constante factor is in de geschiedenis van de kerken, is er grote behoefte aan het bieden van nieuwe perspectieven op het gebruik van deze categorie bijzondere gebouwen. En die nieuwe kansen worden ook gezien door ondernemers, nieuwe kerkgenootschappen, burgers en de generatie van de millennials. En dat er veel nieuwe functies op een mooie manier kunnen worden ingepast in een kerk, toonde Strolenberg met verschillende recente voorbeelden. Maar het zou zo mooi zijn als dit alles vanuit een integrale visie zou plaatsvinden, waarin op lokaal niveau wordt gekeken hoe de toekomst er voor alle kerken in een gemeente kan uitzien. En dat is precies wat de Programmalijn Lokale Integrale Kerkenvisies beoogt te doen. Het is een instrument dat die dialoog helpt vormgeven en de betrokken partijen ondersteunt om gezamenlijk, gedragen strategische keuzes te maken. Met dezelfde bouwstenen, kan zo elke kerkenvisie een eigen vorm krijgen die aansluit bij de wensen en behoeften van de betrokken partijen.
Hoe zo’n integrale kerkenvisie er dan in de praktijk uitziet, vertelde Alice Gut, werkzaam bij de gemeente Utrecht als adviseur monumenten en contactpersoon voor eigenaren en beheerders van beschermde kerken. De gemeente Utrecht telt in totaal 58 beschermde kerken die elk van grote betekenis zijn voor de stad Utrecht. Naast cultuurhistorisch erfgoed, zijn zij belangrijke toeristische trekpleisters, plekken van samenkomst en bakens in de stad. Gut legde uit dat de Utrechtse kerkenvisie op vier pijlers steunt: onderhoud, exploitatie en duurzaamheid; het toeristisch potentieel van een kerk; de rol van gemeente en eigenaar; en het instrument Herbestemmingsprofiel. Deze opzet wordt altijd gevolgd, wanneer een eigenaar of ondernemer zich bij de gemeente Utrecht meldt met een initiatief om een kerkgebouw af te stoten, dan wel een nieuwe functie te geven. Aan de hand van meerdere voorbeelden, toonde Gut hoe de kerkenvisie werkt in de praktijk. Het Herbestemmingsprofiel is een heel belangrijk onderdeel, omdat dit de kernwaarde van de kerk in beeld brengt en aangeeft waar transformatieruimte zit. Dit geeft vroeg in het proces duidelijkheid over waar verandering mogelijk is, wat helpt bij het voeren van gesprekken met projectontwikkelaars en potentiële eigenaren. Het succes van de kerkenvisie, en met name het herbestemmingsprofiel, is groot. De aanwezige kennis is gebundeld, het heeft een impuls gegeven aan een stadsbrede dialoog over de toekomst van de kerken in Utrecht en het draagvlak, zowel bestuurlijk als ook onder de burgers, is verbreed.
Dat het herbestemmen van leegstaande kerkgebouwen een proactieve en ondernemende geest vergt en hart voor de lokale gemeenschap, liet de derde spreker Rian Schonkeren-Hendrix zien. Zij trapte haar verhaal af met een prikkelende stelling: volle kerken in 2050! Maar is dit een visie of een fantasie, vroeg zij hardop aan het publiek. Schonkeren haalde Sible de Blaauw aan: “Kerkgebouwen zijn al eeuwenlang voertuigen geweest van gemeenschap en geloof. Er is geen reden te denken dat de samenleving in de toekomst zonder kan.” Maar dat het in de toekomst wel anders zal gaan, was voor Schonkeren duidelijk. Zij vertelde hoe haar familie werd geïnspireerd door de woorden van paus Franciscus, die een paus is die midden in de samenleving wil staan en mensen oproept om samen te bouwen aan een samenleving waarin plek is voor iedereen. Toen in 2014 in hun woonplaats Weert de voormalige H. Franciscus van Assisi kerk en de voormalige Fatimakerk moesten worden gered van de sloopkogel, kocht de familie beide panden aan. De eerste kerk is niet beschermd, de tweede als gemeentelijk monument. Voor Schonkeren zijn beide kerken echter even waardevol en hebben zij elk een eigen, nieuwe rol gekregen in de lokale gemeenschap. Beide kerken, nu het Franciscus Huis en het Fatima Huis genoemd, bieden ruimte aan verschillende sociale, educatieve en culturele activiteiten. Schonkeren liet zien hoe belangrijk het is om bij dit soort initiatieven ondernemend en enthousiast te zijn. Het toegankelijk zijn voor omwonenden is minstens zo belangrijk als het onderhouden van goede contacten met gemeente en provincie, gaf Schonkeren als tip mee. En vrijwilligers zijn onmisbaar voor het draaiende houden van dit soort projecten. Deze aanpak blijkt te lonen, want in 2018 werden Franciscus Huis en Fatima Huis genomineerd voor de Inspiratieprijs Prins Bernhard Cultuurfonds Limburg. De kerken weer vol in 2050? Met een volmondig ja op die vraag, sloot Schonkeren haar verhaal af: “Met een goede visie kan dat”.
Na de presentaties volgde een geanimeerde discussie. Verschillende mensen in het publiek vroegen zich af of een kerkenvisie ook ruimte bood aan duurzaamheidsvraagstukken. Wat waren de belangrijkste lessen die de sprekers hadden geleerd, vroeg iemand anders. En met de kennis die zij nu hebben, zouden de sprekers hun kerkenvisie nu anders vormgeven? Genoeg om over door te spreken. Robert Quarles van Ufford sprak in zijn dankwoord naar de sprekers toe dan ook de wens uit om deze bijeenkomst in de toekomst een vervolg te geven.
17 januari 2019
Kerkenvisies: een impuls voor de toekomst van monumentale kerkgebouwen in Nederland
D: Donderdag 7 februari 2019
T: 14.15 – 18.00 uur, inloop vanaf 13.45 uur
L: De Wittenberg, Evangelisch Lutherse Diaconie Oude Mannen- en Vrouwenhuis, Nieuwe Keizersgracht 570, Amsterdam
Lezingen en paneldiscussie door:
Frank Strolenberg
Programmaleider Religieus Erfgoed, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
Alice Gut
Adviseur Monumenten, gemeente Utrecht
Spreker 3
Wordt nog aangekondigd
Charlotte van Emstede
Dagvoorzitter, Nationale Monumentenorganisatie
Naar verwachting zal in de komende jaren zo’n 30 tot 80 procent van de ruim 5.600 kerkgebouwen in Nederland minder worden gebruikt of leeg komen te staan. Het is van groot belang dat we deze monumentale gebouwen en hun bijzondere interieurs voor de toekomst behouden. De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap besloot daarom gemeenten begeleiding te bieden bij het opstellen van een zogenaamde integrale kerkenvisie. Hierbij werken gemeenten, eigenaren van kerkgebouwen, erfgoedorganisaties en burgers actief samen aan het ontwikkelen van een strategisch visie op een duurzame toekomst voor het totale kerkenbestand binnen de betreffende gemeente. In 2018 heeft een zestal gemeentes binnen de Pilot Kerkenvisies gewerkt aan het opstellen van zo’n kerkenvisie.
In de komende drie jaar stelt de Minister van OCW een bedrag van ca. 3 miljoen euro per jaar beschikbaar voor het opstellen van integrale kerkenvisies. Met ingang van 1 januari jl. is dit geld beschikbaar voor gemeenten die een integrale kerkenvisie willen opstellen. In deze NMo NU bijeenkomst zullen de sprekers vanuit de drie invalshoeken van rijksoverheid, gemeente en kerkeigenaar ingaan op het hoe en waarom van een integrale kerkenvisie: wat houdt een kerkenvisie precies in, wat kunnen we leren van de eerste ervaringen met het opstellen van een dergelijke visie, en hoe kun je de maatschappelijke functie van een kerkgebouw behouden of hernieuwen?
Programma
13.45 Inloop met koffie en thee
14.15 Welkom door Robert Quarles van Ufford, directeur NMo
Introductie door dagvoorzitter Charlotte van Emstede
14.30 Frank Strolenberg, RCE
15.10 Alice Gut, gemeente Utrecht
15.40 Intermezzo
16.00 Spreker 3
16.30 Discussie
17.00 Borrel
Aanmelden
Graag verzoeken wij u om een e-mail te sturen aan: info@nationalemonumentenorganisatie.nl
Nationale Monumentenorganisatie
Monumenten efficiënt behouden en beheren door kennis en expertise in het Nederlandse monumentenveld te verenigen en op grote schaal monumenten te verwerven. Dat is het uitgangspunt van de NMo. In een versnipperde Nederlandse monumentenwereld is een behoefte aan zowel een onderkomen voor monumenten die buiten de scope van de bestaande monumentenorganisaties vallen als een centrale plek waar kennis wordt geborgd, gedeeld en ontwikkeld. Vanuit deze laatste behoefte organiseert NMo een vast aantal NMo NU bijeenkomsten per jaar.
Volgende bijeenkomsten:
Noteert u alvast de data voor de andere NMo NU bijeenkomsten in 2019:
Donderdag 6 juni 2019
Energietransitie en werelderfgoed: wat betekent de energietransitie voor de Nederlandse werelderfgoed sites
Donderdag 5 september 2019
Meerjaren-onderhoudsprogramma’s en monumenten: inzicht in modellen en werkwijzen gekoppeld aan uitvoering en ervaringen
Donderdag 21 november 2019
Monumenten in donkere dagen: verlichtingsplannen, wat kan er, wat levert het op en hoe kan het duurzaam
21 december 2018
De deelnemers van de Training Effectief Monumentenbeheer hebben hun certificaat binnen! Na de feestelijke uitreiking en borrel zijn we door het prachtige Trompenburgh gedwaald met als fraai sluitstuk de achthoekige Trompzaal.
De 5-daagse training vond plaats op 5 verschillende locaties van onder andere Landschap Noord-Holland, Stichting Monumentenbezit, Geldersch Landschap en Kasteelen en BOEi.
Op naar de volgende jaargang van deze interactieve training!
17 december 2018
NMo NU #9 | 29 november 2018
Duurzaam energiebeheer en monumenten:
over principes, do’s and dont’s en praktische oplossingen
Op donderdag 29 november organiseerde de NMo de negende NMo NU bijeenkomst. Het thema van de middag was ‘ Duurzaam energiebeheer en monumenten: over principes, do’s and dont’s en praktische oplossingen’. Het doel van de middag was om via inspirerende voorbeelden te laten zien dat het verduurzamen van monumenten weliswaar uitdagend is, maar niet onmogelijk en dat het ook onverwachte kansen biedt. De deelnemers was gevraagd om voor deze middag ook meteen één praktische duurzaamheidsvraag in te sturen. Hiervan was gretig gebruik gemaakt: van de ruim 90 aanwezigen waren er meer dan 20 vragen binnengekomen. Een selectie daaruit werd tijdens de discussie behandeld en de sprekers gaven de deelnemers direct praktische mini-adviezen mee. Na afloop hebben zij ook de andere vragen beantwoord. De vragen met antwoorden en presentaties van de sprekers zijn op verzoek beschikbaar via info@nationalemonumentenorganisatie.nl.
Evert Jan Nusselder trapte de middag af met een presentatie over de speciaal voor monumententoepassing ontwikkelde DuMo methodiek. Hierin worden de duurzaamheidsingrepen in relatie tot de monumentwaarden afgewogen. ‘Want’, zo vertelde Nusselder, ‘zonder die monumentwaarde hebben we geen monument.’ Met aansprekende voorbeelden en illustratieve thermografische beelden toonde Nusselder waar een monument zijn meeste energie verliest, en dat leverde verrassende inzichten op. Daarnaast waarschuwde Nusselder ervoor om niet alle door leveranciers van bv. isolatiematerialen geclaimde prestaties blind te geloven. In een veld waar nog veel innovatie en onwetendheid heerst, trapt men al snel in valkuilen. Ga niet meteen voor standaardoplossingen, maar ga uit van de eigenschappen van het monument zelf, redeneerde Nusselder. Wat is de bouwhistorie van het pand, hoe staat het er bouwkundig bij en hoe gedraagt het zich bouwfysisch. Een dergelijke analyse vormt een gedegen basis om keuzes voor duurzaamheidsingrepen te maken die het monument in zijn waarde laten.
Tweede spreker van de middag was Kees van der Linden. Hij vertelde meer over bouwfysische aspecten van monumenten, zoals warmte en vocht. Met een meter in zijn hand, rekende hij voor de vuist weg uit dat de deelnemers in de zaal met z’n allen een hoeveelheid waterdamp produceerden die, als dit allemaal zou condenseren, zou zorgen voor een 4 mm hoge laag water op de vloer. Van der Linden liet zien hoe het temperatuurverloop door verschillende muur- en glasconstructies eigenlijk verloopt en wat dit betekent voor het wel of niet vormen van condens. Ook het isoleren van wanden, vloeren en daken werd uitvoerig besproken. Van der Linden sloot af met een overzicht van verschillende praktijkvoorbeelden van effectieve isolatie.
Dick van ’t Slot sloot het inhoudelijke deel van NMo NU af met zijn lezing over de praktische (on)mogelijkheden van duurzame technieken. Er is al een heleboel op de markt, legde Van ’t Slot uit, maar het is vooral van belang om te bedenken waar, wanneer en in welke mate men bijvoorbeeld een ruimte wil opwarmen. Ook liet hij zien dat niet elke maatregel altijd tot een comfortabeler binnenklimaat leidt. Een kritische houding is ook belangrijk bij het kiezen van manieren voor duurzame opwekking van energie. Men moet naar de gehele keten kijken om goed te bepalen of een maatregel echt rendement zal leveren.
21 november 2018
De Nationale Monumentenorganisatie (NMo) lanceert op 6 december aanstaande het Nationaal Monumenten Portaal (NMP).
De Nationale Monumentenorganisatie stelt Nederlandse monumenten en hun verhalen veilig voor generaties na ons. De NMo doet dit door:
monumenten een veilige haven te bieden en efficiënt te behouden;
kennis en ervaring over monumenten te delen;
samenwerking tussen monumentenorganisaties te bevorderen;
monumenten ook digitaal toegankelijk te maken voor het publiek;
met zorgvuldig vermogensbeheer de veilige haven voor monumenten ook in de toekomst te kunnen blijven bieden.
Met het Nationaal Monumenten Portaal (NMP) zet de NMo in op het digitaal toegankelijk maken van monumenten voor het publiek. Het NMP brengt monumentenaanbod en -vraag samen op 1 plek. Het NMP wordt daarmee de monumentenmarktplaats van Nederland. Het is de plek waar iedereen, altijd terecht kan voor het vinden van:
monumenten die te koop of te huur zijn,
overnachtingslocaties in monumenten,
evenementenlocaties in monumenten,
activiteiten in en om monumenten,
en praktische tips voor eigenaren.
Het NMP faciliteert een laagdrempelige entree voor het publiek in de wereld van de Nederlandse monumenten.
Het Nationaal Monumenten Portaal is een initiatief van de Nationale Monumentenorganisatie en is mede mogelijk gemaakt door: Donatus Verzekeringen, Van Lanschot, We Have A Plan en Van Draeckeburgh Subsidies & Financieringen.
Klik hier voor het volledige persbericht.
Op zaterdag 24 november 2018 is de officiële overdracht van de Oostkerk van de Protestantse Gemeente Middelburg (PGM) aan de beheerstichting van de Nationale Monumentenorganisatie.
Voor de instandhouding en toekomstige restauratie van de Oostkerk is 2 miljoen euro beschikbaar gesteld door de provincie Zeeland, gemeente Middelburg, Stichting Monumenten Bezit en de PGM. De betrokkenheid van genoemde partijen is groot gezien hun bijdrage aan de instandhouding van het top 100 monument. De betrokkenheid van de gemeente Middelburg ging een stap verder. De gemeente heeft zich actief ingezet om ook de exploitatie van de Oostkerk mogelijk te maken.
Het behouden van waardevol cultureel erfgoed voor toekomstige generaties is de kerndoelstelling van de Nationale Monumentenorganisatie, een landelijke organisatie waarin een aantal grotere Nederlandse monumentenorganisaties zich sedert 2014 heeft verenigd. De aan de vereniging NMo verbonden Stichting Monumentenbezit heeft inmiddels een dertigtal bijzondere rijksmonumenten en ensembles in bezit. Het gaat er daarbij om monumenten die cultuur-historisch of architectonisch van nationale of regionale betekenis zijn te behouden met een passende functie. Zo’n monument is bij uitstek de Oostkerk die op beide gronden kwalificeert.
Het is de bedoeling van de Oostkerk een cultureel activiteitencentrum te maken. Zo is er op de dag van de overdracht een concert van de Nederlandse Bachvereniging. Deze vereniging voert het werk van Johan Sebastian Bach uit met originele instrumenten. De exploitant van de Oostkerk vindt een goede relatie met de buurt belangrijk, daarom krijgen zij ene streepje voor bij de verkoop van kaarten voor het concert.
Gedeputeerde De Bat, wethouder Aalberts, R. van der Kluit (PGM), en directeur NMO: R.J. Quarles van Ufford zullen een toespraak houden over verleden, heden en toekomstig gebruik van de Oostkerk.
Aansluitend is er ’s avonds een concert voor iedereen in Middelburg van de Bach Verenging.
19 november 2018
12 oktober 2018
Duurzaam energiebeheer en monumenten: over principes, do’s and dont’s en praktische oplossingen
D: Donderdag 29 november 2018
T: 15.00 – 18.00 uur
L: NMo, OLV Ter Eem klooster
Daam Fockemalaan 22, Amersfoort
Lezingen en interactieve paneldiscussie door:
Evert Jan Nusselder
Restauratie-architect en Adviseur monumentenzorg bij Bureau Monumentenzorg
Kees van der Linden
Adviseur bouwfysica en binnenmilieu bij AaCee Bouwen en Milieu
Dick van ’t Slot
Adviseur energie en installaties bij DWA
Charlotte van Emstede, Dagvoorzitter
Onderzoeker-eigenaar Charlotte van Emstede Onderzoeksstudio voor Gebouwd Erfgoed
De Nederlandse regering wil dat in 2050 alle energie duurzaam wordt opgewekt en de CO2 uitstoot is gereduceerd tot nul. Deze ambitieuze doelstelling heeft tot gevolg dat alle Nederlandse huishoudens tegen die tijd energieneutraal moeten zijn. Dit geldt voor nieuwbouw en bestaande bouw, en dus ook voor monumenten. Maar hoe kunnen we dat deel van het gehele Nederlandse bouwbestand verduurzamen én hun monumentale waarde behouden? Het idee leeft dat duurzaamheid en monumentwaarde moeilijk samengaan.
De NMo NU bijeenkomst ‘Duurzaam energiebeheer en monumenten’ zal een echte praktijkmiddag worden. De drie sprekers laten zien dat het verduurzamen van monumenten weliswaar uitdagend is, maar niet onmogelijk en dat het ook onverwachte kansen biedt. Het doel is om de deelnemers aan deze bijeenkomst te inspireren en praktijktips mee te geven. Daarom vragen we u om bij uw aanmelding voor deze middag ook indien gewenst meteen één praktische duurzaamheidsvraag in te sturen. Tijdens de discussie zal die plenair worden behandeld en gaat u meteen naar huis met een mini-advies van deze experts!
Programma
14.30 Inloop met koffie en thee
15.00 Welkom door Robert Quarles van Ufford,directeur Nationale Monumentenorganisatie
Introductie door dagvoorzitter Charlotte van Emstede
15.15 Energiebesparing bij monumenten
Evert Jan Nusselder, Bureau Monumentenzorg
15.45 Warmte en vocht: hoe werkt dat eigenlijk?
Kees van der Linden, AaCee Bouwen en Milieu
16.15 Intermezzo
16.30 Praktische (on)mogelijkheden van duurzame technieken
Dick van ’t Slot, DWA
17.00 Discussie en behandeling van úw vragen
17.30 Borrel
Aanmelden en insturen van vragen
Vermeld bij uw aanmelding desgewenst ook één praktische duurzaamheidsvraag of -kwestie waarmee u of uw organisatie worstelt en die u graag beantwoord hoort tijdens deze middag. Graag verzoeken wij u om een e-mail te sturen aan: info@nationalemonumentenorganisatie.nl
Nationale Monumentenorganisatie
Monumenten efficiënt behouden en beheren door kennis en expertise in het Nederlandse monumentenveld te verenigen en op grote schaal monumenten te verwerven. Dat is het uitgangspunt van de NMo. In een versnipperde Nederlandse monumentenwereld is een behoefte aan zowel een onderkomen voor monumenten die buiten de scope van de bestaande monumentenorganisaties vallen als een centrale plek waar kennis wordt geborgd, gedeeld en ontwikkeld. Vanuit deze laatste behoefte organiseert NMo een vast aantal kennisbijeenkomsten per jaar.
Volgende bijeenkomsten:
Noteert u alvast de data voor de NMo NU bijeenkomsten in 2019:
Donderdag 7 februari 2019
Donderdag 6 juni 2019
Donderdag 5 september 2019
Donderdag 21 november 2019
