Op donderdag 9 maart organiseerde de NMo haar eerste Kennisbijeenkomst. Deze stond in het teken van “Maatschappij en monument – Erfgoedwaardering in beweging”.
Robert Quarles van Ufford, directeur van de NMo, sprak in zijn openingswoord de intentie uit om de Kennisbijeenkomsten uit te laten groeien tot een reeks, waar kennis over monumenten wordt geborgd, gedeeld en ontwikkeld. Hij benadrukte dat het daarbij niet alleen gaat om kennisdeling tussen de eigen leden van de NMo. Het gaat ook om kennisdeling tussen professionals in de gehele monumentensector.
Charlotte van Emstede was de dagvoorzitter en introduceerde het thema bij het publiek. Als onderzoeker aan de Universiteit Maastricht doet zij onder andere onderzoek naar manieren om erfgoedwaarden te identificeren en om deze mee te wegen in besluitvorming. In haar lezing ging zij in op de term ‘erfgoed’. Vanaf het Europees Monumentenjaar 1975 is dit begrip steeds vaker gebruikt in plaats van ‘monument’. Charlotte liet zien hoe daarbij geleidelijk ook steeds meer aandacht is ontstaan voor de ‘sociale waarde’ van erfgoed. Ook sprak zij over het betrekken van burgers, ofwel participatie in de erfgoedzorg, en de vragen en uitdagingen die deze actuele ontwikkeling met zich meebrengt.
Tweede spreker van de middag was Frank Strolenberg. Frank werkt bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en is oprichter van het adviesbureau Frank en Vrij. Hij houdt zich met verschillende kennisvraagstukken bezig, waaronder herbestemming, interventie-ethiek en de toekomst van kerkgebouwen. In zijn lezing ging Frank nader in op zijn prikkelende stelling “Alles kan met een monument”. Hij ging in op vijf verschillende onderwerpen die volgens hem allemaal meespelen in het brede debat over de waarden en waardering van erfgoed. Met een overzicht van diverse praktijkvoorbeelden toonde Frank dat er inderdaad heel veel kan met een monument, maar dat dit niet betekent dat ook alles mag. Om dat te bepalen, riep Frank op om continu met elkaar te blijven praten over welke ingrepen wenselijk zijn. Hij noemde dit “het zoeken van de verbinding” en wierp de vraag of op de waardestelling daarvoor wel het juiste instrument is.
De laatste spreker was Marc van Roosmalen, senior-architect adviseur bij het Rijksvastgoedbedrijf en medeoprichter van het architectenbureau Van Roosmalen Van Gessel. Marc belichtte het onderwerp erfgoedwaardering “door de ogen van de architect”. Aan de hand van veel inspirerende voorbeelden liet Marc zien tot welke eindresultaten een bepaald idee over de waarde van een gebouw leidt. Er kan op een heleboel verschillende manieren mee worden omgegaan, bijvoorbeeld door ‘het historisch document’ de boventoon te laten voeren of te ‘behouden door te vernieuwen’. Wat volgens Marc van belang is om de historie van een gebouw in beeld te houden, zonder dat je de toekomst van dat gebouw uit het oog verliest. Daarbij kan behoud heel goed samengaan met vernieuwing, en continuïteit met verandering.
Het kennisdeel van de middag werd besloten met een plenaire discussie. Daarna was er tijdens de netwerkborrel uitgebreid gelegenheid om met elkaar verder te praten over de middag.
Met de boeiende bijdragen van de sprekers en de grote opkomst van 80 deelnemers is dit nieuwe initiatief van de NMo zeer succesvol afgetrapt. De volgende bijeenkomsten zijn op 25 april en op 8 juni.
